Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, że urlop wypoczynkowy jest jednym z podstawowych uprawnień pracowniczych, wynikających z Kodeksu pracy. Jego celem jest regeneracja sił fizycznych i psychicznych pracownika. Odpowiednie planowanie i udzielanie urlopów leży zarówno w interesie pracownika, jak i pracodawcy.
Wymiar urlopu wypoczynkowego:
- 20 dni – dla pracowników ze stażem pracy krótszym niż 10 lat,
- 26 dni – dla pracowników ze stażem pracy wynoszącym co najmniej 10 lat.
Do stażu pracy zalicza się nie tylko okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także np. okresy nauki.
Zasady korzystania z urlopu:
- Urlop powinien być udzielany zgodnie z planem urlopów lub w porozumieniu z pracownikiem.
- Część urlopu (co najmniej jedna) powinna obejmować co najmniej 14 dni kalendarzowych nieprzerwanego wypoczynku.
- Pracownik może skorzystać z 4 dni urlopu na żądanie – należy je zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia nieobecności.
- Pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu w tym samym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo.
Urlopy zaległe:
- Urlop niewykorzystany w danym roku należy udzielić najpóźniej do 30 września roku następnego.
- Nieudzielanie urlopu wypoczynkowego stanowi naruszenie przepisów prawa pracy.
Nowe regulacje i zmiany:
Od 2023 r. obowiązują nowe rodzaje urlopów:
- 5 dni urlopu opiekuńczego,
- 2 dni (16 godzin) urlopu z powodu siły wyższej (płatne 50%).
Rekomendacje Państwowej Inspekcji Pracy:
- Dla pracowników: Korzystajcie z przysługującego urlopu regularnie – wypoczynek to nie przywilej, lecz prawo i konieczność.
- Dla pracodawców: Pamiętajcie o planowaniu urlopów i obowiązku ich udzielania. Unikanie tego obowiązku może skutkować konsekwencjami prawnymi.